Home | Polski Polski
Attached
Go back | Previous | Next

(Note: This page is available in Polish language only. If you would like it translated to English, please let me know. Sorry for the inconvenience)


O jednolitą terminologię

“Pamięć”

Najwięcej kontrowersji wzbudza używanie terminu pamięć o dostępie swobodnym (ang. random access memory 1)). W zasadzie wszyscy są zgodni, że określenie dostęp swobodny oznacza w tym przypadku niezależność procesu adresowania od położenia poprzednio użytej komórki 2). Jednak wbrew tej zasadzie prawie wszyscy używają tego określenia w znaczeniu, że odczyt i zapis pamięci jest dozwolony programowo, dla odróżnienia jej od pamięci jedynie odczytywanej programowo (ang. read only memory, ROM), tzw. pamięci stałej. Jednak wiadomo, że dostęp do komórek pamięci stałej także nie zależy od rodzaju komórki poprzednio użytej (jej adresu). Zatem określenie dostęp swobodny, w przyjętym znaczeniu, nie różnicuje obu typów pamięci.

Wydaje się, że mimo tej wady rozpowszechnienie terminu pamięć o dostępie swobodnym, jest tak duże, że uzasadnione byłoby pozostanie przy drugim znaczeniu. Jednakże należałoby wprowadzić inny termin na oznaczenie pamięci, którą cechuje niezależność procesu adresowania (dostępu) od adresu poprzednio użytej komórki. W normie ISO-2382 zaproponowano termin pamięć o dostępie bezpośrednim (ang. direct access store). Jest to wyjście niezbyt szczęśliwe, ponieważ termin bezpośredni dostęp do pamięci jest już zarezerwowany i oznacza zupełnie co innego. Jednak można podać inną propozycję odpowiadającą pierwszemu znaczeniu terminu pamięć o dostępie swobodnym, mianowicie określenie pamięć o dostępie niezależnym.

Pamięć stała bywa niekiedy nazywana pamięcią trwałą, co nie wydaje się uzasadnione. Natomiast termin pamięć nietrwała jest, ze względów językowych, znacznie lepszy niż pamięć ulotna (lub wygasająca) jako odpowiednik angielskiego terminu volatile memory, który – jak wiadomo – oznacza pamięć o zawartości traconej przy wyłączeniu zasilania.

Jeżeli zawartość pamięci należy regenerować co pewien czas, to czynność taka jest nazywana odświeżaniem (ang. refreshing) i bywa niekiedy określana jako odnawianie, co wydaje się równie poprawne.

Inna wątpliwość może dotyczyć polskiego odpowiednika terminu erasing: wymazywanie czy ścieranie? Reguły języka przemawiają za wymazywaniem, ponieważ ma znaczenie szersze niż ścieranie i jest często używane przenośnie, a ścieranie na ogół tylko dosłownie.

Warto także zwrócić uwagę na możliwość rozróżniania terminów kasowanie i zerowanie (ang. reset, clear) w odniesieniu do elementów pamięciowych. Otóż kasowanie mogłoby dotyczyć zawartości elementu pamięciowego, natomiast zerowanie niech odnosi się do samego sprzętu. Tak więc można zerować pamięć, rejestr, przerzutnik, ale kasować zawartość.

Terminem, który już wszedł do użycia i nie ma konkurentów jest przeplatanie (ang. interleaving), które dotyczy organizacji dostępu do pamięci i polega na rozmieszczeniu adresów kolejnych komórek w fizycznie oddzielnych blokach pamięci, dzięki czemu uzyskuje się skrócenie czasu dostępu.

Znaczne przyspieszenie operacji związanych z pamięcią można uzyskać wprowadzając tzw. pamięć kieszonkową (ang. cache memory), w której przechowuje się najczęściej wykorzystywane informacje.

Inna uwaga wiąże się z próbami zmian terminu pamięć wirtualna (np. na pamięć pozorna). Nie wydaje się, aby były one skuteczne, gdyż jest na to za późno. Termin dotychczas używany jest tak głęboko zakorzeniony w świadomości informatyków, że chyba się nie podda, a poza tym nie ma aż tak wyraźnej potrzeby jego wyeliminowania.

Na zakończenie warto dodać uwagę dotyczącą operowania stosem (ang. stack), który jest nazywany także pamięcią typu LIFO (Last In First Out). Używanie terminowi układanie na stosie i zdejmowanie ze stosu nie przeczy regułom językowym, choć można podać wiele innych odpowiedników angielskich określeń pushing, popping the stack. Natomiast szczyt stosu (ang. top of the stack) jest określeniem lepszym niż wierzchołek stosu, który jest ter-minem już zarezerwowanym w matematyce.

Janusz Zalewski

1) Zwróćmy uwagę, że według najnowszych ustaleń międzynarodowych (norma ISO-2382 Data Processing Vocabulary) używanie terminu memory na oznaczenie pamięci komputera jest niepoprawne; należy mówić store lub storage
2) Według normy PN-79/T-01600 pamięć o dostępie swobodnym jest to pamięć, w której dostęp do każdej komórki jest niezależny od jej fizycznego rozmieszczenia w pamięci

Źródło: “Informatyka,” nr 7-8/1980, str. 50



  Previous | Next
Page added on 24th May 2003.

Copyright © 2002-2005 Marcin Wichary
Printable version | Contact | Site map